Döner Kebap Tarifi

Türkler’de et işleme sanatı 2 bin 500 yıllık bir geçmişe sahip. Türk mutfağının ayrılmaz bir parçasını oluşturan döner kebabın ilk izlerinin Orta Asya’da lüle kebap ismiyle görüldüğü ve bugünkü şekline Anadolu’da kavuştuğu varsayılıyor. Türk döneri; Araplar’ın aynı şekilde dikey vaziyette dönen bir şişle kızartılan şavarma’sı veya Yunanlar’ın gyros’u ile karıştırılsa da hem pişirme tekniği, hem de kullanılan malzeme bakımından farklılıklar gösterir. 

DÜNYADA BÖYLE KEBAP YOK

Türk gezgini Evliya Çelebi, ‘Seyahatname’sinde bu geleneksel Türk lezzetine uzun uzun yer verir. Kırım Türkleri’nin mutfağında dönerin önemli bir yeri olduğunu söyleyen ünlü gezgin, kitabında konuyla ilgili şöyle bilgi verir: “Kuzu kurban edip dilim dilim edip bir demir kebap şişine eti geçirip iki başları ince ortası kalın, eti düzgünce dizerler. Sonra bir araba tekerleğini kırıp kebap altını yavaş yavaş yakarak ateş edip bir çeşit kebap pişirirler ki sanki ilik olur. Tatarlar arasında böyle pişmiş kebabı yemiş ve 100 okka boza içmiş olan çoktur. İşte bu derece hoş, yumuşak ve taze kebap pişirirler ki yeryüzünde öyle kebap pişmesi ihtimali yoktur. Araba tekerleğiyle pişirmek Tatar arasında şarttır.” Osmanlı dönemi seyahatnamelerinde adı geçen dönerin, son halini 19’uncu yüzyılda aldığına inanılıyor. Bu leziz kebabın, Erzurum’daki cağ kebap ile aynı kaynaktan geldiği düşünülmektedir. Döner kebap; geleneksel olarak ekmek arasında değil, tabaklarda pirinç pilavı ve acılı ezme ile sunulur. İstanbul’da yaklaşık 1960 yılından beri döner kebap satılmaktadır. Türkiye’de yapılan dönerlerin büyük bir çoğunluğunda kuzu eti kullanılmaktadır. Ayrıca tavuk eti de sıklıkla kullanılır.

İL İL DÖNER ÇEŞİTLERİ
Türkiye’deki pek çok il, ‘En iyi döneri biz yaparız’ iddiasında bulunur. Kimisi kullandığı eti, kimisi baharatını, kimisi ustalığını över. Tüketicilerden haklı beğeni almış ve o şehre gidildiğinde özellikle yemek için gözlerin aradığı döner konusunda bazı bölge ve illeri şöyle sıralayabiliriz:
Bursa: Döner denilince akla ilk gelen Bursa, şu anda dönerden çok yoğurtlu kebabı yani iskenderi ile ön planda.
Trabzon: Trabzonlular döneri yaparken etlerine güveniyor, yer yer danakuzu karışımları da kullanılıyor.
Erzincan-Kelkit: Kekik kokulu yaylalarda yetişen hayvanların etinden elde edilen dönerin özelliği yaprak olması. Dönerin terbiyesi için; tuz, süt ve yoğurt dışında baharat tercih edilmiyor.
Erzurum: Erzurum’un, yatık döner olan cağ kebabını bilmeyen yoktur.
Afyon: Sucuk döneri ile büyük sükse yapan Afyon, dönerde yenilikçi ilimiz olarak öne çıkıyor.